De onder vuur liggende literair recensent Arjan Peters (Beeld: screenshot youtube)
De Volkskant mag literair recensent Arjan Peters ontslaan, zo heeft de kantonrechter in Amsterdam bepaald. Peters, die al 28 jaar voor de Volkskrant bepaalt wat een goed boek is en wat niet, zou zich de afgelopen jaren opgedrongen hebben aan vrouwelijke auteurs. Nog net geen #metoo, zeggen betrokken schrijfsters zoals Maartje Wortel en Bregje Hofstede, maar wel over de grens en onprofessioneel. De uitgever van de krant moet Peters wel een transitievergoeding van ruim 32.000 euro betalen. De al afgelopen mei op non-actief gestelde literair recensent blijkt overigens privé al jaren een dubbelleven te hebben geleid. Zo bedroog hij ook zijn vrouw en verwekte een buitenechtelijk kind.
Peters werd in mei door de Volkskrant op non-actief gesteld nadat verschillende vrouwelijke schrijvers hem hadden beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. Zo zou hij de auteurs persoonlijk hebben benaderd voordat hij hun werk zou recenseren, wat ’tamelijk’ ongebruikelijk is bij onafhankelijke recensies. De krant bood zijn excuses aan.
“Het is duidelijk dat het hier niet gaat om #metoo-gedrag. Dat is ook niet wat uitgever DPG Media hem verwijt”, aldus de rechter vandaag, donderdag. “Niettemin is dit gedrag niet conform de geldende normen, gezien zijn rol als literair recensent voor een groot landelijk dagblad en de machtspositie die hij daardoor heeft in de literaire wereld.”
Volgens de rechter is sprake van een verstoorde arbeidsrelatie nu het vertrouwen van de hoofdredactie van de Volkskrant in Peters “volledig weg” is. Uitgever DPG Media moet hem wel een transitievergoeding van ruim 32.000 euro betalen. Peters laat aan persbureau ANP weten in hoger beroep te gaan tegen het vonnis, omdat volgens hem geen sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie.
De door de Volkskrant al afgelopen mei op non-actief gestelde literair recensent Arjan Peters blijkt privé ook nog eens een dubbelleven te hebben geleid. Ex-vrouw en schrijfster Désanne van Brederode (49) zegt 5-jaar door Peters bedrogen te zijn. Toen ze van het bedrog leerde kwam er nog een verassing. ‘Toen ik bijgekomen was van de schrik, vertelde hij dat hij met deze vrouw ook een kind van drieënhalf jaar oud had.’
Het verhaal van de literair recensent bij een landelijke krant die eerst met de vrouwelijke schrijfsters wilde lunchen voor hij hun boek zij bespreken zou een boek kunnen zijn, maar dan wel als Arjan Peters (56) de hoofdpersoon zou heten een treurig boek.
Peters, die al 28 jaar voor de Volkskrant bepaalt wat een goed boek is en wat niet, zou zich de afgelopen jaren opgedrongen hebben aan vrouwelijke auteurs. Nog net geen #metoo, zeggen betrokken schrijfsters zoals Maartje Wortel en Bregje Hofstede, maar wel over de grens en onprofessioneel.
De Volkskrant zette Peters, toen de verhalen over zijn bijzondere werkwijze afgelopen mei naar buiten kwamen, op non-actief en startte een onderzoek. ‘Literair journalist Arjan Peters is door de Volkskrant op non-actief gesteld. Dit volgt na een onderzoek naar zijn benadering van vrouwelijke schrijfsters,’ meldde de Volkskrant in een verklaring. ‘Omdat Peters en de Volkskrant een arbeidsrechtelijk geschil hebben, kan de redactie in dit stadium geen verdere mededeling doen. Zodra dat wel kan, zal de hoofdredactie verantwoording afleggen.’
Een beetje laat volgens toenmalig Nieuwe Revu-hoofdredacteur Jonathan Ursem die op zijn Twitter schreef: ‘De hoofdredactie van de Volkskrant was eind 2017 al op de hoogte van vermeend #MeToo-gedrag (grensoverschrijdend seksueel gedrag en/of machtsmisbruik – red.), nadat een anonieme tipgever zich in 2017 bij Nieuwe Revu had gemeld’. Hij vervolgt: ‘Tipgever mailde: ‘Arjan Peters is de Weinstein van de Nederlandse literatuur’. Volgens de tipgever van Nieuwe Revu nodigde Arjan Peters meerdere jonge schrijfsters uit om met hem in het Okura (een duur hotel in Amsterdam) seks te hebben in ruil voor een recensie in de Volkskrant. ‘Sommigen deden dat wel, sommigen deden dat niet’.’
Pas toen schrijfster Maartje Wortel, de huidige liefdespartner van actrice Georgina Verbaan afgelopen maart op site van de krant van Peters, de Volkskrant, liet weten dat een vriendin van haar ’s nachts een bericht had ontvangen van een gezaghebbend recensent.
‘Ik ga je recenseren, zullen we morgen lunchen?’, luidde dat WhatsApp-bericht dat de vriendin van Maartje kreeg. Maartje noemde dat vervolgens ‘nog net geen #MeToo’. Pas op dat moment besloot de hoofdredactie van de krant tot een intern en extern onderzoek naar de mogelijk grensoverschrijdende gedragingen van haar literair recensent. Peters werd ook op non-actief gesteld.
Dedoor Arjan Peters bedrogen Désanne van Brederode
Mag de wijze van bespreken van de boeken van vrouwelijke schrijfsters van Arjan Peters bijzonder worden genoemd, bijzonder is ook het privéleven van de recensent. Zo vertelde Arjans ex-vrouw en schrijfster Désanne van Brederode (49) in een opmerkelijk openhartig interview in het KRO-NCRV-programma De Verwondering dat zij vijf jaar lang werd bedrogen door haar inmiddels voormalige echtgenoot met wie zij op 15 november 1997 trouwde om net geen 20 jaar later, 26 februari 2016, haar handtekening onder de scheidingspapieren te zetten. ‘Toen ik bijgekomen was van de schrik (van het jarenlange bedrog, red), vertelde hij dat hij met deze vrouw ook een kind van drieënhalf jaar oud had. Ik was in shock.’ We zijn uiteindelijk gescheiden, maar nog wel twee jaar bij elkaar gebleven.’
Ondanks het bedrog en het buitenechtelijke kind gaan Arjan zijn ex-vrouw nog goed met elkaar om. ‘Niet alleen maar voor onze zoon,’ vertelde Désanne in De Verwondering. ‘Maar omdat dat wat er op de zeef is blijven liggen, er nog is. Ik ben blij dat de sfeer tussen ons zo is, dat we het ook over het vaderschap van het andere kindje kunnen hebben. Dat vind ik belangrijk.’
Peters zou anno 2020 een relatie hebben met de 48-jarige dichtster Hagar Peeters, een dochter van schrijver Herman Vuijsje en de nicht van schrijver Robert Vuijsje. Ook Hagar Peeters heeft, net als Arjan Peters, een kind van een man met wie zij geen relatie had toen het verwekt werd. In Trouw vertelde Hagar dat ze in 2008 onverwacht zwanger raakte van schrijver Jan-Willem Anker, met wie ze geen relatie had. In de zomer van 2008 beviel Hagar van zoon Abel, een intussen 11-jarige ‘bijna-puber’ die ze wel samen met Jan-Willem opvoedt.
Op het moment dat de hoofdredactie van de Volkskrant nog bezig was met het mogelijk grensoverschrijdend gedrag van Arjan Peters bood Wilma de Rek, chef van de boekenpagina van de Volkskrant in haar wekelijkse column al excuus aan de lezers aan. ‘Het belangrijkste en tevens enige wat ik, wat wij op dit moment kunnen doen, is excuses aanbieden. Aan de schrijfsters die in verlegenheid zijn gebracht, zich geïntimideerd hebben gevoeld en beoordelingen van hun werk met terugwerkende kracht in twijfel trekken. Aan de lezers, die willen weten wat er precies is gebeurd. De krant gaat het zo snel mogelijk vertellen’.
Het was afgelopen mei overigens niet de eerste keer da Arjan Peters door de Volkskrant op non-actief wordt gezet. In 1998 werd Peters al eens geschorst door geschorst nadat schrijver Joost Zwagerman hem verweet met ‘een gespleten pen’ te schrijven. In de krant kraakte Peters boeken af die hij in nieuwsbrieven van het Literair Productiefonds juist aanprees. De recensent mocht na drie maanden weer op zijn post terugkeren.
Peters vond, net als nu, ook destijds dat hij niets verkeerds deed.
Volgens zijn Trouw-collega Rob Schouten, die hem goed kent, heeft de recensent lang gedacht dat deze nieuwe zaak weer met een sisser zou aflopen omdat er in zijn ogen niets onacceptabels was gebeurd. Peters zou dit jaar in de jury zitten voor de P.C. Hooftprijs voor poëzie.