Koningin Maxima (© RVD – Jeroen van der Meyde)
Mensen die destijds in dienst waren bij het Koninklijk Huis, maar ook koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix geprobeerd invloed uit te oefenen op het onderzoek naar Transavia-piloot Julio Poch, die acht jaar in Argentinië in voorarrest zat op verdenking van betrokkenheid bij dodenvluchten in de jaren zeventig.
Tot die conclusie komt de commissie-Machielse in een vandaag verschenen onderzoek. Uit het onderzoek van de commissie blijkt dat een medewerker van het kabinet of het secretariaat van de koningin belde met de vicepresident van Eurojust (de Europese organisatie die zich bezighoudt met de internationale samenwerking bij strafzaken) en liet weten dat mogelijke vervolging van Poch “pijnlijk was voor Máxima”.
Jorge Zorreguieta, de vader van Máxima, was landbouwminister tijdens het regime van de Argentijnse dictator Jorge Videla.
Roelof Jan Mansholt, toenmalig vicevoorzitter van Eurojust, zegt in zijn verklaring dat hij in 2007 werd gebeld door een medewerker uit de kringen van het Koninklijk Huis, die zich afvroeg of “die zaak tegen die Argentijnse piloot nou wel nodig was”. Zij vervolgde dat het “zo pijnlijk was voor Máxima”.
Die opmerking viel bij Mansholt verkeerd. Hij zei: “Ik denk dat de zaak veel pijnlijker is voor de slachtoffers die uit het vliegtuig zijn gegooid en de nabestaanden.” Mansholt verzocht de medewerker een “met redenen omkleed schriftelijk verzoek” in te dienen. Dat is, zo blijkt ui het rapport, nooit gekomen.
Uit onderzoek van de Criminele Inlichtingeneenheid bleek uiteindelijk dat er geen relatie was tussen Poch en Zorreguieta.
Poch werd verdacht van betrokkenheid bij zogenoemde dodenvluchten tijdens de militaire dictatuur tussen 1976 en 1983. Daarbij werden tegenstanders van de junta van Jorge Videla uit vliegtuigen gegooid. Een Argentijnse rechter sprak Poch eind 2017 vrij. Wel loopt nog een hoger beroep.
Poch heeft de Staat aansprakelijk gesteld omdat die onrechtmatig zou hebben meegewerkt aan zijn arrestatie door Spanje. Hij eist een schadevergoeding van 5 miljoen euro. Deze zaak loopt nog.