(Beeld: © RVD – Jeroen van der Meyde)
Koningin Beatrix wilde in 2001 niet dat haar verliefde zoon en kroonprins Willem-Alexander naar Buenos Aires ging om de hand van Máxima te vragen aan zijn schoonvader Jorge Zorreguieta. Em dat was tegen het zere been van de tot over zijn oren verliefde kroonprins.
Liefde gaat voor staatszaken. Zo had prins Willem-Alexander het in september 1997 al voorspeld in een tv-gesprek met Paul Witteman: “Als je voor een bepaalde persoon hebt gekozen, is die keuze definitief.” En zo liep het ook toen Willem-Alexander verliefd werd op Máxima Zorreguieta, dochter van een man die staatssecretaris was geweest in de regering van de Argentijnse dictator Videla die in 1976 de macht had gegrepen en stelselmatig mensenrechten schond en duizenden doden op het geweten had. De inmiddels overleden Jorge Zorreguieta, gesteund door Willem-Alexander, bracht Nederland langs de rand van een constitutionele crisis door zijn eis aanwezig te mogen zijn bij het huwelijk van zijn dochter Máxima en de Nederlandse kroonprins.
Moeder Beatrix en zoon Alexander kregen daarover in 2001 zelfs onenigheid op Paleis Noordeinde onder toeziend oog van minister-president Wim Kok en minister van Staat Max van der Stoel. Dit blijkt uit de vierdelige documentaireserie Een Porseleinen Huwelijk van BNNVARA, gemaakt door Hans Hermans en Martin Maat.
De makers maakten gebruik van de aantekeningen die Max van der Stoel maakte als onderhandelaar namens de Nederlandse regering. Zijn missie was verhinderen dat de omstreden vader op de bruiloft zou zijn. Jorge Zorreguieta was vijf jaar staatssecretaris van Landbouw in het omstreden regime van Videla, dat tienduizenden politieke tegenstanders om het leven bracht.
Het leidde tot een bijna crisis, omdat kroonprins Willem-Alexander koste wat kost wilde trouwen, ook al zou de politiek geen toestemming geven voor het huwelijk als Jorge Zorreguieta naar de bruiloft zou komen. Tijd voor top-en spoedoverleg op paleis Noordeinde.
Op 15 januari 2001 was daar een bijeenkomst met koningin Beatrix, kroonprins Willem-Alexander, minister-president Wim Kok en onderhandelaar Max van der Stoel. Op het paleis zei premier Wim Kok over Alexanders aanstaande schoonvader :Jorge Zorreguieta “Hij kan niet komen.’’ zo blijkt uit het handgeschreven gespreksverslag van Van der Stoel. “Hare Majesteit schrok, had het niet zo duidelijk gehoord.’’
In het gesprek kondigde Willem-Alexander aan dat hij aan het einde van die week naar Argentinië zou gaan om toestemming van Máxima’s vader te krijgen voor het huwelijk. Van der Stoel noteert: “Prins van Oranje, aanstaand weekend wil hij naar Buenos Aires om haar hand te vragen. Hare Majesteit wil niet. Prins van Oranje wil. Verrassing voor Máxima.’’ Máxima wist namelijk nog niet van de voorgenomen reis van Willem-Alexander.
Kok lichtte toe waarom Máxima’s vader niet welkom kon zijn op het huwelijk: hij was staatssecretaris in de dictatuur onder Videla. Willem-Alexander reageert kwaad op Kok, aldus Van der Stoel. “Prins van Oranje boos. U wilt verklaring bij stippeltjes laten tekenen. (..) U zet mij voor het blok.’’
Aan het einde van de verhitte sessie maakt Beatrix duidelijk dat ze snapt welke implicaties dit kan hebben voor de toekomst van de monarchie, aldus Van der Stoel. “Hare Majesteit na afloop tegen Kok: Ik ben u dankbaar, gevolgen niet te overzien.’’
Het is 10 maart 2001 als Jorge Zorreguieta buigt en in het Braziliaanse Sao Paulo zijn handtekening zet onder een verklaring dat hij niet naar Nederland zal komen om het huwelijk van zijn dochter Máxima en kroonprins Willem-Alexander bij te wonen. ‘We zijn echt door het oog van de naald gekropen,’ wordt in hofkringen gezegd als het nieuws Nederland bereikt.
De huwelijksvoltrekking op 2 februari 2002 verloopt rimpelloos. Tijdens het huwelijk pinkt Máxima een traantje weg als accordeonist Carel Kraayenhof zijn vertolking van de Argentijnse tango Adiós Nonino, ‘vaarwel vadertje’ speelt). De tango is voor Máxima meer dan een verwijzing naar haar Argentijnse roots. Ze lijkt ook zo emotioneel te worden omdat haar vader haar huwelijk moet missen. Misschien een lied uit liefde voor een vader die voor dit huwelijk de toekomst van haar man in handen en de Nederlandse monarchie in handen had.
Uiteindelijk volgt Zorreguieta met zijn vrouw de plechtigheid op tv in Brussel, waar hij met zijn echtgenote uitgenodigd is door voormalig minister Onno Ruding en diens vrouw Renée.