Nog niet wetende dat hij goud in handen zou krijgen, mocht Ewout Genemans met zijn cameraploeg meekijken met het team dat de dood van Nicky Verstappen onderzocht. De documentaire kwam er omdat de politie wilde zelf graag een documentaire over dit onderzoek maken.
Ewout Genemans is geen onbekende van de politie. In Bureau Burgwallen ging hij met Amsterdamse agenten op pad en op dit moment is hij met Bureau 040 op tv te zien. Deze zondag volgt zijn tweedelige documentaire De zaak Nicky Verstappen: achter de schermen bij het politieonderzoek.
‘De andere twee programma’s gaan over het werk van blauw op straat, wat iedereen ziet en kent van de politie. Maar ik wilde ook graag het andere politiewerk laten zien waar burgers weinig over weten, maar wat wel heel belangrijk is: de recherche’, vertelt de presentator en programmamaker de week voor de uitzending. Hij zit aan een lange tafel in een vergaderruimte op zijn kantoor. Tegenover hem zit de ‘hoofdrolspeler’ van zijn documentaire Ferdinand Schellinkhout.
Maar ja, zie maar eens toestemming te krijgen om mee te kijken met een team dat hele heftige dingen zoals moord onderzoekt. Maar Ewout had geluk. ‘Het rechercheteam (TGO) dat onderzoek deed naar de dood van Nicky Verstappen had in het voorjaar 2018 al eerder aangegeven graag een documentaire over dit onderzoek te laten maken’, vertelt teamleider Ferdinand die samen met zijn vijftienkoppige team bezig was om de dood van de 11-jarige Nicky Verstappen op te lossen. ‘Het OM en de politie vonden het belangrijk mee te werken aan deze documentaire. Het is 22 jaar geleden dat Nicky Verstappen dood is aangetroffen op de Brunsummerheide en het onderzoek naar zijn dood heeft ons al die jaren nooit losgelaten.’
Daar kwam bij dat Ferdinand ook een gevoel van verantwoording had naar collega’s toe. ‘We waren al zo lang bezig. Stel de zaak zou niet opgelost worden, ik voelde me verplicht om dan naar onze collega’s verantwoording af te leggen over wat we al die jaren gedaan hadden. Bovendien zou het mooi lesmateriaal zijn voor de politieacademie. En ja, als we de zaak zouden oplossen dan kon het misschien ook uitgezonden worden.’
De zaak van Nicky Verstappen was heropend en de voorbereidingen voor een grootschalig DNA-verwantschapsonderzoek waren in volle gang toen Ewout aanklopte. Begin 2018 werd hij uitgenodigd voor een gesprek. ‘En het klikte.’ Ewout: ‘Om het onderzoek niet te schaden, spraken we af dat al het materiaal wat ik gefilmd had, altijd in de kluis op het politiebureau zou achterblijven. En dat we pas achteraf, als de zaak gesloten was, zouden uitzenden.’
Er volgde een proefdraaidag en toen werden de handtekening gezet onder het contract. Ewout kreeg groen licht. En werd vanaf dat moment stiekem ook een beetje onderdeel van het team. Maar liefst tientallen draaidagen en honderden uren materiaal leverde het op.
In het begin moesten ze erg aan elkaar wennen, vertelt Ferdinand. De recherche is een hele gesloten wereld. “Daar kan ik nu niets over zeggen”, kreeg de filmmaker dan te horen. Ewout: ‘Ik moest ze overtuigen dat ik op dat moment niks zou doen met de informatie, dat het voor later was. Maar toen we het grote geheim van de DNA-match wisten te bewaren had ik het vertrouwen van het team gewonnen.’
Want een paar maanden nadat Ewout aanhaakt, heeft hij ineens goud in handen: er is een DNA-match. Hoewel heel Nederland pas op 22 augustus het nieuws over Jos B te horen krijgt, is Ewout een van de lucky few die al in juni hoorde over de match. ‘Uiteraard na het ondertekenen van een geheimhoudingsverklaring’, vult de teamleider aan. ‘En dan loop je dus rond met een heel groot geheim. Ook voor je eigen team’, aldus Ewout. ‘Dat levert wel wat spanning op ja. Want het betekende nogal wat voor de planning en het filmen, alles kwam in een stroomversnelling zonder dat ik uitleg kon geven. Dat was niet makkelijk. Maar daardoor voelde ik me wel nog meer onderdeel van het onderzoeksteam.’
Twee maanden later gaat het grote nieuws naar buiten en gaan Ewout en zijn ploeg zelfs mee naar Frankrijk en Spanje om vast te leggen hoe er gezocht wordt naar Jos B. En ja, natuurlijk zijn er dingen gefilmd die niet in de documentaire mochten of waren er momenten dat de camera er niet bij mocht zijn. ‘Maar altijd om begrijpelijke redenen’, vindt Ewout. ‘Het verhoor bijvoorbeeld, het is volstrekt logisch dat ik daar niet bij mag zijn. Wel kan ik dan achteraf de rechercheur interviewen die het verhoor deed. We zijn ook mee geweest naar Spanje en Frankrijk, nee ik heb echt niet het gevoel dat ik iets gemist heb.’
Andersom gebeurde het wel eens. Dat er iets belangrijks gebeurde maar dat Ewout er vanwege opnames voor een ander programma, niet bij was. ‘Daar pesten we hem natuurlijk wel mee’, lacht Ferdinand. ‘Wil je nou meekijken of niet?’ Een voorbeeld is het moment vlak nadat Jos B. is aangehouden in Spanje. Ferdinand: ‘Toen heeft teamlid Bram, die een goede camera mee had, gewoon gefilmd. Daaraan zie je ook wel dat deze documentaire echt iets van het hele team is geworden.’
Ewout verbaasde zich er over wat er allemaal uit de kast werd getrokken om Jos B. te vinden. ‘De politie weet dan werkelijk alles over je. De Nederlandse politie kan en doet heel veel. Dat vind ik ook belangrijk om in deze documentaire te laten zien, dat er echt alles aan gedaan wordt om zo’n zaak op te lossen.’
Of hij stiekem niet ook in dienst wil komen bij de politie? ‘Vroeger heb ik het serieus overwogen, maar ik vond tv maken net zo leuk. Nu kan ik die twee interesses mooi combineren.’
Nieuwsgierig naar de documentaire?
Deel 1: zondag 29 november om 21.15 uur op RTL 4
Deel 2 : maandag 30 november om 20.30 uur op RTL 4