(Beeld: Dr Oetker)
De droom van pudding en pizza-koning Rudolf-August Oetker was dat zijn acht kinderen uit zijn drie huwelijken in harmonie zouden leven en het miljardenconcern dat hij bij zijn dood in 2007 naliet gezamenlijk zouden leiden. Maar het liep anders. Het overlijden van Rudolf-August werd het begin van een 14 jaar durende bittere strijd om de macht en miljarden tussen zijn nakomelingen.
Kleinzoon Rudolg-Augsut Oetker, ook wel RAO genoemd, bouwde het bedrijf in pudding en bakproducten uit tot een miljardenconglomeraat actief in onder meer de scheepvaart, chemische industrie, hotels en logistiek. Toen de ‘puddingkoning’ in 2007 op 90-jarige leeftijd zijn ogen sloot deed hij dat in de wetenschap dat het tussen zijn acht kinderen uit drie huwelijken maar niet wilde boteren. Acht kinderen geboren tussen 1940 en 1979. Tussen de halfbroers- en zussen zit soms wel 40 jaar leeftijdsverschil.
Desondanks was de pater familias er alles aan gelegen dat het miljardenbedrijf Oetker dat begon in 1891 toen Dr. August Oetker als apotheker in het kleine Noordwest-Duitse stadje Bielefeld het beroemde puddingspoeder uitvond, ook na zijn dood zou floreren als een echt familiebedrijf.
In zijn testament bepaalde ‘RAO’ dat zijn acht kinderen uit zijn drie huwelijken ieder 12,5 procent van de Oetker aandelen erfden. August Oetker laat voor de zekerheid zelfs in de bedrijfsstatuten opnemen dat ‘de belangen van het bedrijf voorrang hebben op die van de familie’.
Maar na de dood van de ‘puddingkoning’ ruziën zijn acht kinderen uit drie huwelijken elkaar direct de tent uit over de te volgen koers van het miljardenconcern. En met de jaren wordt het er niet beter op. Zelfs over wie het eerste recht had om het ‘Puddingmeise’, het privévliegtuig van de Oetker-groep, te mogen gebruiken wordt ruzie gemaakt. De Duitse pers smult van de vele vetes geboren uit jaloezie en de onmacht om het eens te worden over de koers van het imperium gebouwd op pizza’s en pudding. Er tekenen zich twee kampen af. Het ene rond August Oetker (77), de oudste zoon uit het tweede huwelijk van Rudolf-August. Het andere rond Alfred Oetker (54), oudste zoon uit het derde huwelijk.
August, dan al sinds 1981 aan de macht bij het concern, mocht dan voor de dood van zijn vader in 2007 van hem de opdracht hebben gekregen zijn ruim twintig jaar jongere halfbroer Alfred op te leiden ‘tot een echte ‘dokter Oetker’, na zijn vaders dood besluit hij de macht in eigen hand te houden. Eerst als CEO, tot 2010, daarna als voorzitter van de raad van bestuur. Twee keer passeert tegen de wens van zijn overleden vader de door hem aangewezen halfbroer Alfred. Bij de benoeming van een nieuwe CEO kiest hij niet voor halfbroer Alfred, maar voor zijn volledig biologische broer Richard.
August zelf zegt in 2018 in een documentaire over die beslissingen die hij nam tegen de wil van zijn vader dat die het gevolg zijn van de verstoorde band met zijn vader. Hij zegt dat zijn vader voor zijn dood en in de tijd dat hij het bedrijf leidde niets goed kon doen en dat zijn verwekker slechts ruzie met hem maakte, terwijl de (half)broers en -zussen met wie hij het bedrijf moest leiden niets fout konden doen en slechts de zachte kant van zijn vader te zien kregen.
De voortdurende conflicten tussen de verschillende familieleden hebben dan al een hoogtepunt bereikt. Tot 2016 weet Richard Oetker, de zoon uit het tweede huwelijk van zijn vader, steeds weer bruggen te slaan tussen de acht nakomelingen van Rudolf-August Oetker. Zo worden de ruzies nog enigszins binnen de perken en uit de media gehouden.
De ruzie is compleet en niet meer te lijmen als August in 2019, wanneer hij zelf stopt als bestuursvoorzitter, halfbroer Alfred voor een tweede keer passeert en Albert Christmann benoemt. De man is geen lid van de familie.
Rudolf-August en Maja Oetker in 1966
In zijn besluit wordt August gesteund door zijn oudere halfzus en zijn twee jongere broers en zus uit het tweede huwelijk. Het is openlijk een strijd tussen de generaties met aan de ene kant de oudste vijf tegen aan de andere kant de drie jongste drie kinderen van Rudolf-August, die voor zijn dood in de statuten liet opnemen dat ‘de belangen van het bedrijf voorrang hebben op die van de familie’.
Gepraat tussen de twee groepen, die beiden streven naar de absolute macht, wordt er vanaf dat moment niet meer. De acht steenrijke Oetker-erfgenamen communiceren nog slechts via hun dure advocaten. Op familiefeesten zijn slechts leden uit eigen kamp welkom. Zelfs een adviesraad met onafhankelijke leden slaagt de twee rivaliserende kampen niet op een lijn te krijgen. Er rest nog slecht een oplossing waar dan al jaren over gefluisterd wordt: Dr. Oetker moet worden opgesplitst tussen de rivaliserende familielijnen.
Na jarenlange strijd over de koers van het bedrijf gebeurt dat nu ook. De splitsing moet nog dit jaar voor altijd een eind het geruzie van de afgelopen 14 jaar maken. “Met dit besluit overwinnen de aandeelhouders hun verschillende ideeën over het management en de strategie van de Oetker Group. Een bijbehorend scheidingsakkoord is ondertekend door alle eigenaren”, aldus de officiële aankondiging van de Oetker Group. De in 2007 overleden Rudolf-August Oetker zal zich in zijn graf waarschijnlijk omdraaien nu de Oetker groep met haar puddingen, kant-en-klare pizza’s, de rederij en de luxe hotels geen familiebedrijf meer is.
Wie krijgt wat?
De jarenlange familievete hakt miljardenbedrijf Dr. Oetker in tweeën. De wereldberoemde pizza’s gaan samen met de levensmiddelen-tak naar Richard en Philip Oetker, Rudolf Louis Schweizer, Markus von Luttitz en Ludwig Graf Douglas, de (klein)kinderen uit de eerste twee huwelijken van Rudolf-August. Zij krijgen ook Radeberger, Duitslands grootste private brouwerijgroep, methet biermerk Jever en een ruim assortiment van niet-alcoholische dranken in handen.
Alfred, Carl Ferdinand en Julia Johanna Oetker, de drie kinderen uit het derde huwelijk van godfather Rudolf-August verlaten het strijdtoneel met wijndochter Henkell & Co., de bakkersproducten van Martin Braun, de chemiefabriek Budenheim, een paar hotels en de kunstverzameling van Rudolf-August Oetker.