Beeld Ayfer Koç: CDA Enschede
Een kenau noemen de politieke tegenstanders Ayfer Koç, de vrouw van Pieter Omzigt, haar weinig flatteus. Ayfer zal haar echtgenote Pieter Omtzigt ten volle steunen nu hij met een eigen partij, Nieuw Sociaal Contract, mee doet. aan de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november. Ayfer Koç is een bijzondere vrouw. Gevlucht uit Turkije, acht maanden ondergedoken gezeten in een kerk in Lochem, bijna uitgehuwelijkt aan een man uit Istanboel en van de ene op de andere dag in de steek gelaten door haar eerste Nederlandse echtgenoot haar achterlatend met twee, kleine, kinderen. Het was uiteindelijk CDA’er Pieter Omtzigt die Ayfer Koç haar na haar ontberingen en de pijnlijke scheiding weer liet stralen.
Sinds haar man met een burnout thuis zat wierp Ayfer zich op als hoeder van het gedachtengoed van haar door een burn-out uitgeschakelde echtgenoot die politiek Nederland op zijn grondvesten deed trillen. Pieter Omzigt, de veel besproken ex-CDA’er, zat maanden met een burn-out thuis in Enschede. Dat betekende dat zijn vrouw Ayfer Koç de honneurs waar nam als ze meende dat haar man, met wie zij sinds 2009 getrouwd is en vier dochters in leeftijd variërend van 16 tot 28 jaar heeft, onheus bejegend werd.
Een kenau noemen de politieke tegenstanders van haar man haar weinig flatteus. Bij sommige oudere Binnenhof-watchers roept Ayfer herinneringen op aan Liesbeth, de vrouw van. Joop den Uijl, namens de PvdA minister-president van 1983 tot 1987. Daarmee werd Liesbeth ‘First Lady’ van Nederland en ging niet onopgemerkt. Was de vrouw van de minister-president tot dan een figuur op de achtergrond Liesbeth trad nadrukkelijk uit de schaduw van haar man.
Liesbeth was vrijwel wekelijks in het nieuws. Ze stond niet alleen als een blok achter Joop wanneer hij onder vuur lag, ze nam hem ook in bescherming tegen volgens haar ongerechtvaardigde kritiek. Bovendien had ze voor die tijd ‘shockerende’ gewoonte van het roken van lange sigaartjes en was ze een voorvechtster van emancipatie van de vrouw. Een opvallende gelijkenis met Ayfer Koç die recent, op internationale vrouwendag, een award kreeg voor inspirerend vrouwelijk leiderschap. Ayfer Koç zal het waarschijnlijk allemaal een zorg zijn. Voor haar geldt: wie aan haar Pieter komt, komt aan haar.
Nederland maakt kennis met Ayfer (52) als ze Pieter helpt met campagnevoeren als hij gaat voor het lijstrekkersschap van het CDA. Ze staat naast Pieter op het podium als de winst bij die CDA-verkiezing nipt naar Hugo de Jonge gaat. Een nederlaag, volgens mevrouw Omzigt, met een gouden randje. “Het was ook een heel mooie periode. Pieter kwam in tweeënhalve week zo ver. Er barstte een energie los in de partij – en ook bij Pieter.” Eenmaal uit de schaduw schroomt ze ook niet uit te halen naar lieden rondom de Haagse werkplek van haar echtgenoot nu die, geveld door een burn-out, thuis in Enschede aan het bijkomen is.
Pieter Omzigt (Beeld: CDA)
Ayfer Koç, de echtgenote van CDA-Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt, is, zo weet Nederland en politiek Den Haag inmiddels ook, als het om haar man gaat geen katje om zonder handschoenen aan te pakken. Op Twitter reageert ze ongemeen fel op een deel van de uitgelekte aantekeningen van ‘de na de verkiezingen aangestelde, inmiddels oud-verkenner Kajsa Ollongren. Te lezen valt: ‘functie elders voor CDA’er Omtzigt. Aygfer reageert als door een adder gebeten. “Dus deze politieke leiders hebben een exitfunctie voor een hardwerkende volksvertegenwoordiger die zijn ziel en zaligheid heeft ingezet voor onze rechtsstaat”, schrijft Koç. “Gelukkig gaan zij daar niet over maar wel zijn 342.000 kiezers die hij niet in de steek laat.”
Ook op de ochtend na het debat in de Tweede Kamer waar premier Rutte zo onder vuur kwam te liggen omdat hij zou hebben gelogen toen hij zei tijdens het begin van de kabinetsformatie nooit over haar man te hebben gesproken laat Ayfer Koç zich op Twitter gelijk kritisch uit op Twitter. De opmerking van Rutte vlak na afloop van het urenlange debat dat hij ‘geen moment’ aan opstappen had gedacht schiet in het verkeerde keelgat bij vrouw Omzigt. “Het wordt steeds erger en stuitender die arrogantie van de macht”, twittert ze.. “Deze premier kan toch nooit meer het vertrouwen in de rechtsstaat herstellen? Deze tijd vraagt om dienend leiderschap. We staan voor grote problemen die structureel en daadkrachtig aangepakt moeten worden.” Wat Koç betreft moet het afgelopen zijn met “brandjes blussen, fouten wegmoffelen, liegen, de Kamer van belangrijke informatie onthouden, het tegenwerken van Kamerleden, en met imago bezig zijn.”
In Nederland mag ze dan nu bekendstaan als de vrouw van Pieter, in haar woonplaats Enschede kennen ze Ayfer vooral als CDA-raadslid met Jezus als haar belangrijkste inspiratiebron. Of zoals ze dat zelf zegt: “Niet oordelen, opkomen voor de kwetsbaren, jezelf opofferen voor anderen: zo wil ik ook in het leven staan. Ik wil Hem navolgen in Zijn dienend leiderschap.”
Als Ayfer haar oog op Pieter liet vallen, is ze een alleenstaande moeder met twee dochters. Ze is van de ene op de andere in de steek was gelaten door de vader van haar kinderen toen hij verliefd werd op een ander. Ayfer stond er alleen voor. “Ik dacht: hoe overleef ik dit? Het geloof heeft me erdoorheen getrokken. Daar putte ik veel kracht uit. Hoe, vraag je? Ik had het gevoel dat God mij wel hoorde. En ook: het zal best een bedoeling hebben. Na een paar jaar kwam ik Pieter tegen.”
“Ik heb Pieter jaren geleden voor het eerst ontmoet, tijdens een CDA-bijeenkomst in de Assinkhof. Hij was al een tijdje Kamerlid. Wow, wat een leuke man, dacht ik. We troffen elkaar later nog eens een keer toen hij een spreekbeurt hield over pensioenen. Daar ben ik toen speciaal voor naartoe gegaan. Na afloop zijn we aan de praat geraakt, terwijl er allerlei oudere heren stonden te wachten met een vraag voor Pieter. Die wilden allemaal iets bij hem aankaarten over pensioenen of een ander onderwerp. Maar ze konden er niet tussen komen.’
De Syrisch-orthodox Ayfer trouwt de rooms-katholiek Omzigt in 2009. Het maakt dat als het om de geloofsbeleiding gaat ze de ene zondag naar de heilige Jacobus van Sarug, een Syrisch-orthodoxe parochie, gaan en de andere zondag naar de rooms-katholieke kerk. Ayfer krijgt naast de twee dochters die ze al had uit haar eerste huwelijk, samen met Pieter nog twee meisjes, maar die zien hun ouders maar weinig. Zeker vader Omzigt niet, want die is van maandag tot en met vrijdag in Den Haag.
“Ik heb onze vier dochters alleen opgevoed. Moet ook wel, met een echtgenoot die de hele week in Den Haag zit en er pas vrijdag weer is. Het was en is steeds een kwestie van al die ballen in de lucht houden. Ik heb ook steeds mijn eigen weg gekozen. Ik had op een gegeven moment een goede baan bij de gemeente en verdiende een prima salaris, maar ben toen voor mezelf begonnen. Het kwam me weleens op kritiek te staan van mijn dochters. Ben je alwéér weg mama, klaagden ze dan. Nu zeggen de oudste twee, die al studeren: Je bent hét voorbeeld voor ons. Kijk, dat doet me wat. Ik volg nu samen met die twee een studie in Amsterdam, dat is toch mooi? Je moet je blijven ontwikkelen,” sprak ze afgelopen voorjaar in de regionale krant Tubantia waarin ze ook verhaalde over hoe trots ze is op haar ouders, die met het gezin uit geboorteplaats Mardin: een oud Turks stadje, gebouwd op de rotsen van een vulkaan op de vlucht sloegen omdat Syrisch-orthodoxe gemeenschap steeds meer bedreigd werd.
“Ons gezin is in twee gedeelten gevlucht naar het Westen, naar Nederland. Eerst mijn moeder met een aantal kinderen, daarna mijn vader met de anderen, onder wie ik. Ik schat dat daar toen een jaar tussen heeft gezeten. Die hele periode heb ik mijn moeder toen niet gezien, als meisje van een jaar of 9. Ik heb een innige band met mijn moeder, altijd al gehad. Dus achteraf denk ik weleens: hoe kon ik als jong meisje een jaar zonder haar? Dat ik het heb doorstaan komt doordat dat ik al die tijd was omgeven door warme familieleden.”
In Nederland wachtte niet het paradijs. “We hebben bij aankomst in Nederland acht maanden ondergedoken gezeten in een kerk in Lochem. Dat heeft me gevormd, door al die lieve en onbaatzuchtige vrijwilligers die altijd voor ons klaarstonden. Het heeft me geleerd wat barmhartigheid en solidariteit kunnen betekenen. Uiteindelijk zijn we in Enschede beland. Als jong meisje was het niet eenvoudig. Ik mocht niet uitgaan en geen verkering hebben. Op zich waren mijn ouders ruimdenkend, maar vooral in het begin zaten ze gevangen tussen twee culturen en lieten ze zich leiden door de vraag hoe de omgeving zou reageren. Door familie die hier al langer zat, zijn ze veel losser gaan denken.”
Aan haar ouders heeft Ayer het ook te danken dat zij nu gelukkig is met Pieter Omzigt. Als het aar familie had gelegen was dat zeker niet gebeurd. “Het uithuwelijken van mijn drie zussen en mij was wel een ding. Voortdurend kwam er familie, uit Canada of Zwitserland, met een huwelijkskandidaat. Op een moment was er een rijke man uit Istanboel voor mij. Mijn kostje zou zijn gekocht. Maar mijn ouders hebben dat weten te weerstaan. Die hadden zoiets van: nee, dat uithuwelijken gebeurt niet, ze gaat studeren. Daarom waren we naar Nederland vertrokken, voor die betere toekomst. Ik ben nog steeds trots op mijn ouders, die ons altijd hebben voorgehouden dat we zelfredzaam moesten zijn.”